|
Ushbu maqolada siz imtihon topshiruvchilarning IELTS daraja ballariga ta’sir ko‘rsatadigan koʻp uchraydigan xatolar va ulardan qanday qochish mumkinligi haqida bilib olishingiz mumkin.
|
Har bir o‘quvchining ingliz tili ko‘nikmalarida o‘ziga xos kuchli va zaif tomonlari mavjud. Biroq, IELTS imtihonida ko‘pchilik imtihon topshiruvchilar yo‘l qo‘yadigan ayrim xatolar mavjud. Imtihonga tayyorgarlik ko‘rayotganingizda, IELTSdagi ushbu koʻp uchraydigan xatolardan xabardor bo‘lishga harakat qilishingiz va ularni chetlab o‘tishingiz hamda eng yuqori daraja ball to‘plashingizga yordam berish uchun ularni tushunishga harakat qilishingiz yaxshi fikrdir.
Shunday qilib, keling, IELTS imtihonida imtihon topshiruvchilar yo‘l qo‘yadigan sizga imtihon topshirayotganingizda bunday xatolardan qochishingizga yordam beruvchi ba’zi koʻp uchraydigan xatolarni ko‘rib chiqaylik.
IELTS haqida ko‘proq bilib oling va IELTS muvaffaqiyati bo‘yicha tezkor qo‘llanmani yuklab oling
Ingliz tilini yuqori darajada o‘zlashtirgan o‘quvchilar uchun IELTSda ko‘p uchraydigan xatolar
Agar siz ingliz tilini yaxshi bilsangiz, IELTS imtihonini topshirishga o‘zingizga ishonchingiz ortgan bo‘lishi mumkin. Ammo hattoki ingliz tilini mukammal biluvchilar ham asabiylashgan yoki charchagan paytlarida xatoga yo‘l qo‘yishlari mumkin. IELTS imtihonida ba’zi yuqori darajadagi ingliz tili o‘rganuvchilari yo‘l qo‘yadigan koʻp uchraydigan xatolar:
1. Murakkab yozish uslubi
Yuqori daraja ball olish uchun turli xil grammatik tuzilmalar va keng qamrovli so‘z boyligidan foydalana olishingizni ko‘rsatishingiz kerak. Ko‘plab ingliz tili o‘rganuvchilari IELTS imtihonida yo‘l qo‘yadigan xatolardan biri - bu haddan tashqari ko‘p ergashgan gapli uzun va murakkab jumlalardir. Bunday turdagi gaplar yozganingizni tushunishni qiyinlashtiradi va grammatik xatolarga yo‘l qo‘yish ehtimoli ortadi.
IELTS imtihon oluvchilari xabarni aniq va to‘g‘ri yetkazadigan, yaxshi tuzilgan jumlalarni izlashadi. Imtihondan oldin namunaviy javoblarni o‘qib, ularning murakkab, lekin tushunarli jumlalarni qanday yozishini o‘rganing. Keyin shu uslubda javob yozishni mashq qiling.
2. Iboralarni haddan tashqari ko‘p yoki noto‘g‘ri qo‘llash
Gapirish imtihonida turg‘un iboralar kabi idiomatik tildan foydalanish sizni yanada malakali ko‘rsatib, Gapirish ballingizni oshirishi mumkin, lekin ehtiyot bo‘ling, idiomalarni haddan tashqari ko‘p ishlatish IELTSda koʻp uchraydigan xato hisoblanadi. Bu sizning nutqingizni sun’iylikka olib keladi va noto‘g‘ri iboralardan foydalanish xato sifatida baholanadi. Agar iboralarni ishlatishga ishonchingiz komil bo‘lmasa, ularni umuman qo‘llamagan ma’qul. Ko‘p iboralarni ishlatmasdan ham yuqori ball olishingiz mumkin.
3. Aralash shartli gaplarni noto‘g‘ri qo‘llash
Yozish yoki gapirishda grammatik tuzilmalarning xilma-xilligini ko‘rsatishning bir usuli aralash shartli gaplardan foydalanishdir. Grammatikaning bu sohasi murakkab bo‘lganligi sababli, xatolar koʻp uchraydi. Agar siz aralash shartli gaplardan foydalanmoqchi bo‘lsangiz, ularni to‘g‘ri ishlatishni o‘rganishingiz kerak. Misollar va mashqlar bilan batafsil tushuntirish uchun bu yerga qarang.
4. Diqqatni yo‘qotish
IELTSdagi ba’zi keng tarqalgan xatolar aslida ingliz tiliga aloqador emas! Tinglab tushunish va o‘qish bo‘limlarida yuqori natijalarga erishish uchun siz juda oz xatolarga yo‘l qo‘yishingiz mumkin, shu bois diqqat va e’tibor nihoyatda muhimdir. Ba’zi imtihon topshiruvchilar test kunidan oldin yetarlicha uxlamaslik yoki imtihondan avval to‘g‘ri ovqatlanmaslik tufayli test davomida diqqatlarini jamlashda qiynaladilar.
Testga tayyorgarlik ko‘rayotganda, bir kun oldin jismoniy mashq qiling, foydali taomlar iste’mol qiling va yaxshilab uxlab oling. Shunda imtihonga yaxshi holatda kelishingizga ishonch hosil qilasiz. Tinglab tushunish bo‘limi paytida yozib boring - bu yozuvlaringiz orqali ovozli yozuvni faol ravishda tinglash va diqqatni jamlashga harakat qiling. Agar xohlasangiz, o‘z tilingizda ham yozib olishingiz mumkin.
O‘rtadan yuqori darajadagi o‘quvchilar uchun IELTS imtihonida koʻp uchraydigan xatolar
Agar siz ingliz tilini o'rtadan yuqori darajada o‘rganayotgan bo‘lsangiz, IELTS imtihonida e’tibordan chetda qolmasligi kerak bo‘lgan bir nechta koʻp uchraydigan xatolar mavjud. Keling, ularga nazar solaylik:
1. Takrorlanadigan grammatik xatolar
Ba’zi grammatik tuzilmalarning tez-tez noto‘g‘ri ishlatilishi, masalan, artikllarning noto‘g‘ri ishlatilishi IELTSda ba’zi imtihon topshiruvchilar tomonidan yo‘l qo‘yiladigan koʻp uchraydigan xatodir. Yozish bo‘limida 8 ballik natijaga erishmoqchi bo‘lsangiz, grammatikangiz imkon qadar aniq va to‘g‘ri bo‘lishini ta’minlashingiz zarur.
Shunday ekan, imtihon oldidan ko‘p uchraydigan xatolaringizni tekshirib, namunaviy javoblarni yozishni mashq qilib ko‘ring. Shunday qilib, siz imtihongacha odatiy xatolaringizni aniqlash va bir xil xatolarni qayta-qayta takrorlamaslik imkoniyatiga ega bo‘lasiz.
2. G‘aliz so‘z birikmalari
To‘g‘ri birikmalardan foydalanish yozuvni yanada murakkablashtirishga yordam beradi. Biroq, so‘z birikmalaridan noto‘g‘ri foydalanish hamon koʻp uchraydigan muammoligicha qolmoqda. Masalan, “to provide a distraction” (eʼtiborni chalgʻitmoq) oʻrniga “to give a distraction”.
Xo‘sh, IELTS imtihonida koʻp uchraydigan bu xatoning oldini qanday olish mumkin? IELTS o‘qish matnlaridagi keng tarqalgan so‘z birikmalarining tagiga chizish va lug‘atda fe’l-ot birikmalarini tekshirish orqali ulardan tushunish qobiliyatingizni rivojlantiring.
3. Haddan tashqari umumlashtirish
Gapirish imtihonining 3-qismida, imtihon oluvchi bilan o‘tkaziladigan ikki tomonlama muhokama, sizdan 2-qismda muhokama qilingan mavzu haqida ko‘proq gapirishni talab qiladi. Noaniqlikni ifodalash foydali til ko‘nikmasi bo‘lsa-da, baʼzi imtihon topshiruvchilar IELTS Gapirish bo‘limida bu ko‘nikmani noto‘g‘ri ishlatib, cheklangan noaniqlik ishlatadilar, bu esa umumiy xatoga olib keladi. Noaniqlikni ifodalash boʻyicha ayrim misollar:
- As it seems that… (Ko‘rinishidan...)
- It might well be that.. (Shunday bo‘lishi ham mumkin...)
- It could be…(Ehtimol)
Bu iboralar biz biror narsa haqida 100% ishonch bildirmasdan gapirmoqchi bo‘lganimizda ishlatiladi. Shuning uchun ular umumlashtirish yoki taxmin qilish paytida juda foydali bo‘ladi. Gapirish boʻlimining 3-qismiga oid ba’zi misollarni tinglang va eshitgan iboralarni yozib oling.
4. Sinonimlar haqidagi bilimning yetishmasligi
O‘qish va tinglab tushunish boʻlimi matnlarida har doim savollarga javob berish uchun kerakli ma’lumotlar mavjud bo‘ladi. Biroq, matnda bitta narsa yoki tushuncha haqida gapirish uchun turli so‘zlar (sinonimlar) ishlatilishi ehtimoli yuqori.
IELTSda koʻp uchraydigan xato – bitta so‘zni sinonim sifatida qidirishdir. Biroq sinonimlar juda xilma-xil ko‘rinishda bo‘ladi. Ular bir nechta so‘zlardan yoki hatto qisqa iboralardan iborat bo‘lishi mumkin. Sinonimlarning qanday ko‘rinishda bo‘lishi mumkinligi haqidagi tushunchangizni kengaytirish uchun O‘qish imtihoni javoblarini matn bilan solishtiring.
IELTSda ko‘p uchraydigan xatolar: oʻrta darajadagi o‘quvchilarda ko‘p uchraydigan xatolar
O‘rta darajadagi o‘quvchilar imtihondan oldin ba’zan ortiqcha xavotirga tushishlari mumkin, biroq puxta tayyorgarlik ularning o‘ziga bo‘lgan ishonchini oshiradi. IELTSda koʻp uchraydigan xatolardan qochish imtihonda eng yaxshi natija ko‘rsatishingizga yordam beradi.
1. Noaniq nuqtayi nazar va xatboshilar
Yozma imtihonning 2-topshirigʻida keng tarqalgan va qimmatga tushadigan xato – bu sizning nuqtayi nazaringiz yoki fikringizning aniq ifodalanmaganidir. Yozma imtihon 2-topshiriqda avvalo topshiriq mavzusi bo‘yicha o‘z nuqtayi nazaringiz yoki fikringizni aniq bayon qilish, so‘ngra uni batafsil yoritish muhimdir. Topshiriqlarning turli xil turlari mavjud, shuning uchun topshiriq sizdan nima talab qilayotganini aniq tushunganingizga ishonch hosil qiling. Bu haqda batafsil bu yerda o‘qishingiz mumkin.
Xatboshi xatolari ham koʻp uchraydi. Har bir xatboshida faqat bitta mavzuni yoritishni yodda tuting.
2. Gapirish imtihonining 2-qismida juda erta to‘xtash
Gapirish imtihonining 2-qismida siz bir-ikki daqiqa davomida gapirishingiz kerak. IELTS imtihonida imtihon topshiruvchilar ko‘pincha uchratadigan xato - bu topshiriqda bir daqiqadan so‘ng gapirishni to‘xtatishdir. Nutqingizni iloji boricha cho‘zish muhim, ammo bu vaziyatda uzoq vaqt davomida gapirish qiyinchilik tug‘dirishi mumkin.
Odatdagidek, ko‘p mashq qilish imtihondagi natijalaringizni yaxshilaydi. Shuning uchun, bu vazifaga tayyorgarlik ko‘rayotganingizda, vaqt o‘lchagichni qo‘ying va o‘zingiz tanlagan mavzu bo‘yicha ikki daqiqa davomida gapirishni mashq qiling. Siz mavzu haqida o‘tgan, hozirgi va kelasi zamonda gapira olasiz, va hatto nutqingizni uzaytirish uchun mavzuning afzalliklari va kamchiliklarini ham muhokama qilishingiz mumkin.
3. Mazmunni tushunish
Ko‘pincha bu darajadagi imtihon topshiruvchilar Tinglab tushunish va O‘qish bo‘limlarida umumiy yoki asosiy g‘oyaga oid savollarda xatolarga yo‘l qo‘yadilar. Bu asosan so‘z boyligining cheklanganligi tufayli bo‘lib, matnni tez o‘qish va tushunish qobiliyatiga ham ta’sir ko‘rsatadi. Bunday hollarda berilgan vaqt ichida O‘qish boʻlimi matnini tugatish qiyin bo‘ladi!
Soʻz boyligingizni oshirish orqali o‘qiganlaringizni tezroq tushunasiz va matn mazmunini tezroq ilg‘ab olish uchun uni ko‘z yugurtirib chiqish imkoniyatiga ega bo‘lasiz.
IELTSdagi koʻp uchraydigan xatolarni bartaraf etishda tayyorgarlik qanday yordam berishi mumkin
Xatolar o‘rganishning tabiiy qismi va sizga ko‘nikmalaringizni keyingi darajaga olib chiqish uchun nimalarga e’tibor qaratishingiz kerakligini ko‘rsatib beradi. Yaxshilanish tezligi o‘qishga sarflagan vaqtingizga bog‘liq bo‘ladi. Biroq shuni yodda tutingki, eng ko‘p yo‘l qo‘yadigan xatolaringizga IELTS tayyorgarligi davomida alohida e’tibor qaratishingiz lozim.
IELTS imtihoniga qanday tayyorgarlik ko‘rish haqida ko‘proq ma’lumot olishni istasangiz, IELTS Ready manbasi bilan tanishib chiqing.
IELTS haqida ko‘proq bilib oling va IELTS muvaffaqiyati bo‘yicha tezkor qo‘llanmani yuklab oling